Dhëmbët e parë të bebes – dhjetë shenjat paralajmëruese

Disa foshnja nuk kanë aspak probleme dhe dhëmbi i parë i tyre del madje para se ju ta dini, por për disa të tjerë mund të jetë një kohë e parehatshme, duke shkaktuar ankth edhe për ju edhe për foshnjën tuaj.

Ngjashëm si të rriturit, të gjitha foshnjat përballen me dhimbjen në mënyra të ndryshme. Si rezultat i kësaj, disa do të kenë momente më të lehta gjatë daljes së dhëmbëve krahasuar me të tjerët. Megjithatë shumica e foshnjave do të kenë periudha të pakëndshme dhe irrituese!

Shenjat e para të daljes së dhëmbëve zakonisht fillojnë disa muaj para se dhëmbi i parë të dalë, andaj ju do të duhet të shikoni për simptoma të veçanta për t’u siguruar se edhe simptomat tjera që ju vëreni janë vërtet të lidhura me daljen e dhëmbëve. Derisa shumica e prindërve në përgjithësi pajtohen se disa ose të gjitha simptomat e mëposhtme janë paraqitur rreth kohës së daljes së dhëmbëve, rekomandohet që ju të bisedoni me pediatrin për të eliminuar shkaktarët tjerë të mundshëm të simptomave, veçanërisht nëse foshnja ka temperaturë mbi 39 gradë celsius dhe duket i përgjumur dhe i pafuqishëm.

1. Irritueshmëria – Derisa dhëmbi i ri i afrohet sipërfaqes, mishi i dhëmbëve të fëmijës tuaj mund të bëhet shumë më i dhimbshëm dhe i pezmatuar, duke çuar në rënkime dhe qarje.
2. Jargëzimi – Nga muaji i tretë deri në të katërtin ju mund ta shihni foshnjën tuaj të fillojë të jargëzohet më shumë se zakonisht. Dalja e dhëmbëve stimulon jargëzimin, dukuri e cila mund të jetë më e shprehur te disa foshnja.
3. Kollitja – Sasia e shtuar e pështymës mund të bëjë që foshnja juaj të kollitet ose të shtrëngohet për të vjellë kohë pas kohe. Derisa foshnja nuk tregon shenja të ftohjes ose gripit dhe nuk ka temperaturë, nuk ka asgjë për t’u shqetësuar.
4. Puçrra në mjekër – Nëse foshnja juaj jargëzohet shumë, kontakti i vazhdueshëm me pështymën mund ta bëjë lëkurën rreth mjekrës dhe gojës të irrituar. Pastrojeni butësisht gojën dhe mjekrën e foshnjës në mënyrë periodike gjatë ditës, për të ndihmuar parandalimin e çarjes së lëkurës dhe të shfaqjes së puçrrave.
5. Pickimi dhe brejtja – Foshnjat të cilët janë në periudhën e daljes së dhëmbëve do të brejnë dhe do të shtypin me mish të dhëmbëve gjithçka. Presioni i kundërt gjatë pickimit u ndihmon atyre ta kruajnë dhe largojnë irritimin dhe pjesërisht ta mpijnë dhimbjen. Disa lodra të dizajnuara në mënyrë të veçantë për gojën e foshnjave janë mjaft efektive dhe të sigurta për t’u përdorur.
6. Fërkimi i faqeve dhe tërheqja e veshit – Dhimbja në mishin e dhëmbëve mund të shpërndahet edhe në veshë dhe faqe, veçanërisht kur dhëmbët e pasmë molar fillojnë të dalin. Kjo është arsyeja se pse ju mund ta shihni vogëlushin/shen tuaj të fërkojë faqet ose të tërheqë veshët. Megjithatë, mbani në mend se prekja e veshit mund të jetë edhe shenjë e ndonjë infeksioni të veshit, veçanërisht kur është i shoqëruar me temperaturë.
7. Diarreja – Shumica e prindërve zakonisht vërejnë një zbrazje lehtësisht të holluar kur foshnja kalon në periudhën e daljes së dhëmbëve. Një studim i fundit australian ka gjetur se kjo ka qenë simptoma më e zakonshme e daljes së dhëmbëve, edhe pse shumë mjekë nuk pajton dhe nuk e llogarisin diarrenë si simptomë të këtij problemi. Shkaktari më me gjasë i diarresë gjatë daljes së dhëmbëve është pështyma shtesë që tajohet dhe përpihet nga foshnja, që më pas del përmes jashtëqitjes. Lajmëroni mjekun nëse fëmija juaj ka pasur diarre për më shumë se tre herë radhazi, kur ka zbrazur zorrët.
8. Temperaturë të lehtë – Temperatura është një simptomë të cilën mjekët ndonjëherë hezitojnë ta lidhin me daljen e dhëmbëve. Shumë prindër, megjithatë, vërejnë se fëmijët e tyre kanë një temperaturë lehtësisht të rritur gjatë kësaj periudhe. Kontaktoni mjekun tuaj nëse temperatura rritet mbi 39 gradë Celsius, ose nëse temperatura mbetet mbi normalen (37 gradë celsius) për më shumë se dy ditë.
9. Nuk fle mirë – Ju mund të shihni se fëmija juaj zgjohet më shpesh gjatë natës. Shumica e prindërve pajtohen se zgjimi gjatë natës ndodh më shpesh kur ndodh dalja e dhëmbëve molarë (të pasmë).
10. Simptomat e ngjashme me atë të ftohjes (rrjedhje hundësh, p.sh.) – Disa prindër mund të vërejnë simptoma të ngjashme me ato të ftohjes. Rrjedhja e hundëve, kollitja dhe shenjat e përgjithshme të ftohjes mendohet se mund të jenë si rezultat i mbajtjes së duarve në gojë, në tentim për ta lehtësuar dhimbjen. Tregoni mjekut nëse simptomat e ngjashme me ato të ftohjes zgjatin për më shumë se tre ditë dhe nuk përmirësohen vetë.

Procesi i daljes së dhëmbëve shpesh është trashëgues, andaj nëse dalja e dhëmbëve te nëna dhe babai kanë ndodhur herët ose vonë, foshnja po ashtu mund të ketë të njëjtin model të daljes së dhëmbëve. Në mesatare, dhëmbët e parë vijnë rreth muajit të shtatë edhe pse mund të vijnë edhe në muajin e tretë si edhe pas një viti, ose në raste më të rralla edhe më herët ose më vonë.

Në përgjithësi ka 22 dhëmbë primarë (të parë). Dhëmbët e plotë, të përhershëm janë 32. Shumica e fëmijëve do të kenë të gjithë dhëmbët primarë derisa të mbushin dy ose tre vjet. Këto dhëmbë primarë zakonisht zgjatin deri në moshën gjashtë vjeçare, kur dhëmbët e parë bëhen të shlirë dhe bien derisa dhëmbët dytësor fillojnë të bëjnë shtypje përmes mishit të dhëmbëve. Dhëmbët primarë vazhdojnë të bien deri në moshën dymbëdhjetë vjeçare, afërsisht. Megjithatë moshat e përmendura sipër janë vetëm mesatare dhe fëmija juaj mund të ndjekë një model më të hershëm ose më të vonshëm të daljes dhe ndërrimit të dhëmbëve.